Weinig eetlust (in de ochtend). Het overkomt ons allemaal wel eens. En er is op zich ook helemaal niets ergs aan. Het kan soms juist wel lekker zijn om niet wakker te worden met honger. Maar, er komt een punt waarop het misschien de ongezonde kant op kan gaan wanneer je herhaaldelijk een gebrek aan eetlust ervaart in de ochtend.
En daarbij komt dat een gebrek aan eetlust, wanneer het herhaaldelijk voorkomt en onwenselijk is, vaak een teken is dat er iets niet helemaal lekker loopt in je gezondheid.
Ik leg je uit wat veel voorkomende oorzaken zijn van een gebrek aan eetlust. Daarna hebben we het over de mogelijke gevolgen en als afsluiter wil je natuurlijk weten: 'Wat te doen bij weinig eetlust?'
Wat zijn de mogelijke oorzaken van een gebrek aan eetlust (in de ochtend)?
Stress als oorzaak van een gebrek aan eetlust
Stress kan invloed hebben op onze eetlust door verschillende hormonen en neurotransmitters te beïnvloeden die betrokken zijn bij het reguleren van ons honger- en verzadigingsgevoel. Een van de belangrijkste hormonen die betrokken zijn bij de regulatie van onze eetlust is ghreline, ook wel het "hongerhormoon" genoemd. Ghreline wordt geproduceerd in de maag en stimuleert de eetlust. Uit onderzoek blijkt dat stress de productie van ghreline kan verminderen, waardoor ons honger- en verzadigingsgevoel kan worden verstoord en we minder behoefte hebben aan voedsel.
Vechten, vluchten of verteren?
Denk maar eens aan een situatie waarin je onder grote druk stond. Je kreeg waarschijnlijk geen hap door je keel. Het is ook logisch dat dit gebeurd. Want als je stress hebt, is je lichaam ingesteld op 'vechten of vluchten'. Dit proces gaat vaak onbewust. Maar waar je zeker geen tijd voor hebt op dat moment is het verteren van je voedsel.
Een andere factor die kan bijdragen aan een verminderde eetlust tijdens stress is de verhoogde productie van het stresshormoon cortisol. Cortisol kan invloed hebben op de insulinespiegel en de manier waarop ons lichaam glucose gebruikt, waardoor ons honger- en verzadigingsgevoel wordt beïnvloed. Onderzoek suggereert dat cortisol kan bijdragen aan een verminderde eetlust en gewichtsverlies bij mensen die langdurig aan stress worden blootgesteld. Helaas kan het ook averechts werken en juist voor overgewicht zorgen. Het is persoonsafhankelijk.
Neurotransmitters en honger?
Ten slotte kan stress ook leiden tot een verhoogde productie van neurotransmitters zoals noradrenaline en dopamine.
Dopamine en noradrenaline zijn neurotransmitters die betrokken zijn bij het reguleren van ons honger- en verzadigingsgevoel.
Dopamine en eetlust
Dopamine wordt geproduceerd in de hersenen en speelt een belangrijke rol bij het beloningssysteem. Het is bekend dat dopamine betrokken is bij de regulatie van voedselinname en eetlust. Uit onderzoek blijkt dat verhoogde dopamineactiviteit kan leiden tot een verminderde eetlust en een vermindering van de consumptie van voedsel, terwijl verminderde dopamineactiviteit kan leiden tot een verhoogde eetlust en een verhoogde consumptie van voedsel. Maar ook dit kan net zo goed een tegengesteld effect bij je buurvrouw.
Denk maar zo: mensen met een verhoogde dopamineactiviteit (continu opzoek naar beloning) kunnen de beloning altijd zoeken in eten. Typerend voor deze situatie is dat de zoektocht naar eten vooral gaat om suiker, vet en zout. Tegelijkertijd kun je als 'dopamine verslaafde', om het maar even kort door de bocht een naam te geven, ook juist je 'beloning' zoeken in andere dingen dan eten. Altijd werken, sporten of complimentjes vissen. Bij deze personen hoeft de dopamineactiviteit niet persé invloed te hebben op het hongergevoel.
Noradrenaline onderdrukt hongergevoel
Noradrenaline is ook een neurotransmitter die betrokken is bij de regulatie van ons honger- en verzadigingsgevoel. Noradrenaline wordt geproduceerd in de hersenen en speelt een belangrijke rol bij de respons op stress en het reguleren van de hartslag en bloeddruk. Uit onderzoek blijkt dat noradrenaline de eetlust kan verminderen en de consumptie van voedsel kan onderdrukken.
Beide neurotransmitters werken samen om ons honger- en verzadigingsgevoel te reguleren. Bij stress wordt de productie van zowel dopamine als noradrenaline verhoogd, wat kan bijdragen aan een verminderde eetlust en gewichtsverlies op korte termijn. Echter, langdurige stress kan de productie van deze neurotransmitters verminderen. En zoals ik eerder al zei, kan dit juist weer leiden tot een verhoogde eetlust en gewichtstoename op lange termijn.
Weinig eetlust bij depressie
In het geval van een depressie, kom je grotendeels op dezelfde verklaring voor een verminderde eetlust uit als bij stress.
Bij depressie is er vaak spraken van een disbalans in noradrenaline en serotonine. En juist deze hormonen zijn grotendeels verantwoordelijk voor het balanceren van honger en verzadiging.
Depressie wordt vaak geassocieerd met een verminderde activiteit in de frontale cortex van de hersenen, het gebied dat verantwoordelijk is voor de regulering van emoties en motivatie. Dit kan leiden tot een verminderde interesse en motivatie voor voedsel, wat kan resulteren in verminderde eetlust.
Een andere factor die kan bijdragen aan verminderde eetlust bij depressie is het gevoel van hopeloosheid en nutteloosheid dat vaak gepaard gaat met deze aandoening. Het kan leiden tot een gevoel van apathie en onverschilligheid ten opzichte van voedsel en eetgewoonten.
Zeker in het geval depressie is het belangrijk om tijdig hulp in te schakelen wanneer het gebrek aan eetlust (maar natuurlijk vooral de depressie zelf) een zware last is voor de gezondheid.
Hormonale disbalans remt eetlust
Ja, dat klopt. Zijn je hormonen uit balans? Dan heeft dat invloed op je eetlust. Het kan zowel de eetlust verminderen als en een overmatig hongergevoel veroorzaken.
We hebben het vandaag over weinig eetlust, dus daar blijven we bij. De hormonen die betrokken zijn hebben we al uitbundig besproken. Er is echter een vrouwelijk hormoon dat ook weer een eigen invloed uitoefent op de honger en verzadigingshormonen en dat hormoon is oestrogeen.
Oestrogeen is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd in de eierstokken bij vrouwen. Het speelt een essentiële rol in de menstruatiecyclus en de voortplanting, maar daarnaast is het dus ook van invloed op andere hormonen.
Over het algemeen lijken oestrogenen de eetlust te onderdrukken. Studies tonen aan dat oestrogeensuppletie leidt tot een afname van de voedselinname en een vermindering van het lichaamsgewicht bij dieren. Bovendien hebben studies bij mensen ook aangetoond dat een verhoging van oestrogeenspiegels geassocieerd is met verminderde honger en een verhoogd gevoel van verzadiging na het eten.
Oestrogeendominantie kan dus zomaar van grote invloed zijn bij jouw gebrek aan eetlust.
De effecten van oestrogenen op de eetlust liggen zeer complex in elkaar. Maar, wil jij je eetlust verbeteren: herstel dan je hormoon balans is het devies.
Medicijnen beïnvloeden de eetlust
Bij sommige medicatie is het algemeen bekend. De bijwerking kan zijn: een gebrek aan eetlust. Chemotherapeutica, sommige antibiotica en Parkinsonmedicatie remmen de eetlust. Dit komt voornamelijk omdat deze medicatie een grote (nadelige) invloed heeft op het spijsverteringstelsel. Maar deze medicatie kan tevens de bovengenoemde hormonen beïnvloeden en zo indirect effect uitoefenen op de eetlust.
De mate waarin medicatie-gebruik een oorzaak is van verminderde eetlust is afhankelijk van de dosering, het moment van innemen en natuurlijk de persoon die het middel inneemt.
Ongezonde leef- en eetgewoonte de oorzaak van verstoorde eetlust
Al met al is er een belangrijke conclusie te trekken uit de bovengenoemde oorzaak van verminderde eetlust.
Je hebt (in veel gevallen) zelf een grote invloed op verminderde eetlust. Hoe je hiermee omgaat? Daar gaan we onderin het artikel op in. Maar eerst: wat zijn eigenlijk de gevolgen?
Wat zijn de gevolgen van een gebrek aan eetlust?
Een vervelend en voor de hand liggend gevolg van een gebrek aan eetlust is natuurlijk ongewenst gewichtsverlies door ondervoeding. Niet alleen in gewicht ga je achteruit als je te weinig eet. Ook je immuunsysteem kan een harde tik krijgen. Waardoor je op termijn gevoeliger wordt voor het oplopen van infecties, wat zeer onwenselijk is en de problemen vaak alleen nog maar meer verergeren.
Want wanneer jouw lichaam aan het vechten is tegen een virus, bacterie of schimmel, gebruikt het vaak alle energie om die strijd tegen de ziekmaker te winnen. In die gevallen kan de eetlust (tijdelijk) nog meer onderdrukt worden omdat je immuunsysteem voorrang heeft op je verteringssysteem qua energieverdeling.
Wanneer een gebrek aan eetlust regelmatig voor komt en lang aanhoudt, zijn de gevolgen dus niet zo fijn.
Maar let op: dit is in de meeste gevallen prima omkeerbaar door de leefstijlgewoontes aan te pakken en daarmee de eetlust te herstellen.
Wat te doen bij weinig eetlust?
De eerste vraag die je je misschien kunt stellen is: 'Moet je persé eten in de ochtend voor optimale gezondheid?
Moet je persé eten in de ochtend voor optimale gezondheid?
Het antwoord op de vraag is namelijk niet standaard 'ja'. In veel gevallen raad ik zelfs juist aan om niet meteen te eten na het ontwaken. Maar, dit is persoonlijk advies. Het verschilt enorm van persoon tot persoon in hoeverre het gezond is om je ontbijt uit te stellen of over te slaan. Minder vaak eten is voor velen een slimme keuze. Maar leidt je aan chronische stress en krijg je veel te weinig voeding binnen? Dan kan het uitstellen van het ontbijt een heel onhandige keuze zijn.
Wanneer je erachter bent gekomen dat een gebrek aan eetlust voor jou een probleem vormt en je wil juist eetlust opwekken, dan staan hieronder de gouden tips voor je op een rij.
Hoe stimuleer je je eetlust?
Allereerst is het verstandig om het probleem bij de oorzaak aan te pakken. Bovenstaande oorzaken kunnen wellicht herkenning geven. In dat geval raad ik je aan om daar mee aan de slag te gaan. Maar tegelijkertijd kun je deze tips toepassen om het opwekken van je eetlust een handje te helpen en versnellen.
1. Vermijd te veel drinken tijdens maaltijden: door te veel te drinken tijdens maaltijden, kan je maag te vol raken en kan dit leiden tot een verminderde eetlust. Probeer daarom tussen de maaltijden door te drinken in plaats van tijdens de maaltijden. Dit is sowieso al een goed idee om je vertering te optimaliseren.
2. Eet voedingsmiddelen die je lekker vindt. Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken. Eten mag, nee moet zelfs, lekker zijn! Kies bijvoorbeeld voor je favoriete fruit of een gerecht dat je graag eet. Zeker als je problemen met je eetlust hebt, dan is het geen goed moment om jezelf te onthouden van lekkernijen. Natuurlijk is een beetje gezond wel handig. Maar maak het jezelf zeker niet onnodig moeilijker. Ook het ruiken en zien van lekker eten kan je helpen bij het opwekken van eetlust.
3. Eet op regelmatige tijden, bijvoorbeeld drie hoofdmaaltijden per dag. Dit kan je lichaam helpen om gewend te raken aan regelmatige voedselinname en kan je eetlust stimuleren.
4. Beweeg regelmatig: beweging kan je eetlust stimuleren. Probeer daarom dagelijks een korte wandeling te maken of een andere vorm van lichte lichaamsbeweging te doen. Doe het in de buitenlucht, dan is het meteen een extra win voor je gezondheid.
5. Eet kleinere maaltijden: als je moeite hebt met het eten van grote maaltijden, probeer dan kleinere porties te eten verspreid over de dag. Dit kan helpen om je eetlust te stimuleren en ervoor zorgen dat je toch voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Het is niet mijn favoriete advies om te geven. Maar in sommige gevallen toch wel nodig. Beter vaker op een dag kleine beetjes, dan helemaal niet genoeg etne.
6. Pak je rust voor elk eetmoment. Deze sluit mooi aan op alle oorzaken die zijn genoemd. Stress is een eetlust killer. Althans, dat kan het zijn voor sommige mensen. Zorg dus voor een meditatie momentje voor je begint aan de maaltijd. Vermijd afleiding en prikkels.
Stress niet om je gebrek aan eetlust, daar wordt het alleen maar erger van
Makkelijker gezegd dan gedaan. Maar toch wil ik je het als laatste even meegeven: 'Maak je niet te druk'. Een gebrek aan eetlust gaat in veel gevallen vanzelf over. en is niets om je zorgen over te maken. Jij voelt zelf het best aan wanneer het wel te ver gaat. En dan is het slim om aan de bel te trekken. Neem contact op met je huisarts of specialist om het gebrek aan eetlust te bespreken. Zeker als het een combinatie is van meerdere klachten is het slim om hulp te zoeken.
Ik wens je veel succes! En mocht je persoonlijk advies willen, neem dan even contact op voor een gratis kennismaking. Ik help je met liefde een stap of meer vooruit.
Wil jij graag meer informatie over dit onderwerp lezen? Of misschien de wetenschappelijke onderbouwing nagaan? Stuur me een persoonlijk berichtje op Whatsapp of mail, dan stuur ik je aanvullende informatie door.
